عمارت شاپور شیراز

آشنایی با باغ و عمارت شاپوری شیراز 

عکس های باغ و عمارت شاپوری را که برای اولین بار تماشا می کنید، بی درنگ شیفته زیبایی و هنر به کار رفته در ساخت آن می شوید و کنجکاو که این ساختمان زیبا در کجای ایران قرار دارد و داستانش چیست؟ 

عمارت شاپوری با 840 مترمربع زیربنا در باغی به همین نام به وسعت 4635 مترمربع در محله انوری شیراز و خیابان کریم خان به دست معمار، حاج ابوالقاسم مهندسی ساخته شده و جلوه های تازه و جدیدی به معماری ایرانی داده است. خانه ای 2 طبقه که به عبدالصاحب شاپوری، تاجر بزرگ شیرازی تعلق داشت و بین سال های 1310 تا 1315 بنا شد. چیزی که عمارت شاپوری را از دیگر ساختمان های تاریخی و زیبای شیراز متمایز می کند، بهره گیری از معماری اروپایی، ستون های قرینه و رنگی، تزیینات و گچ بری های رنگی، راه پله ای دو سویه و ... است. عمارتی که به شماره 2781 در تاریخ 16 مهرماه 1379 در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت و در سال های اخیر به همت بخش خصوصی تعمیر و بازسازی شد. این عمارت و باغ امروزه به عنوان یک رستوران و کافی شاپ، نمایشگاه صنایع دستی و آثار هنری به فعالیت خود ادامه می دهد.

تزیینات 

تزیینات عمارت شاپوری به اندازه معماری آن چشمگیر و تماشایی ست و یکی از جذابیت های این ساختمان باشکوه محسوب می شود. زمانی که از باغ گذر می کنید و به نمای اصلی خانه می رسید، تزیینات بسیار زیبایی مانند کاشی کاری و گچبری توجه شما را به خود جلب می کند. از جمله مشهورترین تزیینات این بنا یک طرح کاشی کاری خوش رنگ با تقلید از نقوش هخامنشی در پاسارگاد است که در پیشانی ساختمان، چشم را به خود خیره می کند. در این کاشی کاری طرحی از انسان بالدار، در مرکز با رنگ های لاجوردی، قرمز، قهوه ای و سفید به چشم می خورد. 

ستون های بلند بالکن که به صورت قرینه ساخته شده اند و هر کدام سه قسمت پایه، ساق و سرستون هستند و با جزییات خاص منحصر به فرد خود ساخته شده اند از دیگر زیبایی های بنای شاپوری به حساب می آیند.

نقش حمله شیر به حیوان، نقش حافظ و سعدی در دو گوشه، ستون های گچی ایوان طبقه دوم با سرستون به سبک كرنتی (1)، كاشی كاری گل و گیاه بر روی جرزهای ایوان طبقه پایین، آجر تراش های نما، نقش سرباز هخامنشی به صورت كاشی كاری در فضای داخلی با استفاده از تزیینات چوبی در سقف و مناظر نقاشی شده، نقش هایی هستند که این عمارت با آنها آراسته شده و جلوه زیباتری به خود گرفته است. بیشتر تزیینات بنا شامل کاشی های هفت رنگ، گچبری ها و نقاشی ها می شود؛ اما چیزی که این نوع از تزیین ها را در عمارت شاپوری متمایز کرده است نحوه به کارگیری و استفاده از آنهاست. 

تاریخچه 

این عمارت در سال 1310 در دوره پهلوی اول ساخته شد و در سال 1315 به بهره برداری رسید. عمارتی که به دیگر خانه ها و باغ های هم عصرش شباهت چندانی نداشت و تا دهه ها (تا اوایل دهه هفتاد) در تملک خاندان شاپوری بود. در انتهای این دهه در سال 1378، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری این عمارت زیبا را از صاحب اصلی خود خریداری کرد و نام این اثر را در سال 1379 در فهرست آثار ملی ایران قرار داد. بعد از خرید خانه توسط سازمان میراث فرهنگی، این مکان به صورت متروکه و تخریب شده درآمد؛ اما چندی بعد به همت سرمایه گذاری خصوصی مرمت و احیا شد و امروزه به عنوان کافه رستوران و نمایشگاه آثار هنری-فرهنگی استان فارس مورد استفاده قرار می گیرد.